Gmail အတြက္ လုံျခဳံေရး ဒါေလးေတြ သတိေပးခ်င္တယ္

 

(၁) Gmail ကို ဖြင္႔တဲ႔အခါ ပိုျပီးလုံျခဳံစိတ္ခ်ရတဲ႔ secure HTTPS connection ကိုသုံးပါ (အေရးၾကီးပါ၏) 

က်ေနာ္တို႔ သုံးေနၾကတဲ႔ HTTP က အခ်က္အလက္ေတြကို ေျပာင္စာသား (plain text) အျဖစ္နဲ႔ ကူးေျပာင္းေပးပို႔ပါတယ္ ၊ HTTPS က ေတာ႔ Encrypt လုပ္ ( လွ်ိဳ႕၀ွက္ကုဒ္ေတြ အျဖစ္ေျပာင္း ) ျပီးပို႔ပါတယ္ ၊ ဒါေၾကာင္႔ hack ဖို႔ ပိုျပီး ခက္ခဲပါတယ္ ၊

လုပ္ဖို႔ရာက …Gmail ကို login ၀င္ပါ အေပၚညာေဒါင္႔မွာရွိတဲ႔ gear icon (setting) ေလးကို ကလစ္လုပ္ျပီး mail settings ကို ေရြးပါ General tab ေအာက္မွာရွိေနရပါမယ္ ၊ ရွိမေနရင္ ေရႊ႕ယူပါ ၊ Browser connection နဲ႔တည္႔တည္႔မွာ Always use https ကို select လုပ္ပါ ၊ Save change ကို ကလစ္လုပ္ပါ ။ 

(၂) Gmail ကိုဖြင္႔ဖို႔ password ထည္႔မယ္႔ အခ်ိန္တိုင္းမွာ Address bar ကုိတစ္ခ်က္စစ္ေဆးလိုက္ပါ google.com မွာရွိမေနဘူးဆိုရင္ သင္႔ရဲ႕ password ကို ခိုးယူမယ္႔ phishing page တစ္ခုျဖစ္နိုင္ပါတယ္ ၊ ဒါေၾကာင္႔ ပိတ္ပစ္လိုက္ျပီး address bar မွာ https://www.gmail.com လို႔ရိုက္ျပီး သြားလိုက္ပါ ၊ 

Phishing page ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ တကယ္ ၀င္ရမယ္႔ gmail login စာမ်က္နွာရဲ႕ေရွ႕မွာ hacker က ဖန္တီးထားတဲ႔ login page အတုတစ္ခု လာျပီး ကာလိုက္တာပါပဲ ၊ အဲဒီမွာ ID ေတြ password ေတြ ရိုက္လိုက္ရင္ ပါသြားျပီေပါ႕ ။ 

(၃) Google service ကလိုလိုနဲ႔ ကိုယ္႔ရဲ႕ ID နဲ႔ password ျဖည္႔ဖို႔ ေတာင္းတဲ႔ message တစ္ခုခု ၀င္လာတတ္ပါတယ္ ၊ Google ကိုယ္တိုင္က ဘယ္ေတာ႔မွ မေတာင္းပါ ၊ hacker ကပုံစံတစ္မ်ိဳးနဲ႔ ေတာင္းတာျဖစ္ပါတယ္ ၊ ေပးခ်င္ရင္ ျဖည္႔လိုက္ပါ ။ 

(၄) Password ကို ရွည္ရွည္ခက္ခက္ ထားပါ ၊ Password မွာ အၾကီးစာလုံး ၊ အေသးစာလုံး ၊ ဂဏန္း ၊ သေကၤတ ေတြ ေရာေႏွာျပီး ပါ၀င္ေနတာေကာင္းပါတယ္ ။ 

(၅) အဓိက သုံးတဲ႔ Gmail account ရဲ႕ password နဲ႔ တျခား site ေတြမွာ သုံးတဲ႔ password မတူပါေစနဲ႔ ။ 

(၆)Gmail ကို login လုပ္တဲ႔အခ်ိန္မွာ stay sign in ကို select လုပ္ထားရင္ ဖယ္ပစ္ပါ ။ 

(၇) Gmail, Gtalk ကို သုံးျပီးတဲ႔အခ်ိန္တိုင္း sign out လုပ္ပါ ။ (

(၈) Browser ကေန password ကို မွတ္ထားရမလားေမးခဲ႔ရင္ never for this site ကို ေရြးပါ 

(၉) အဲဒီလို လုပ္ေနတဲ႔ ၾကားကပဲ browser ေတြက မွတ္ထားတတ္ေသးတယ္ ၊ ဒါေၾကာင္႔ browser မွာရွိတဲ႔ private data (က်ေနာ္တို႔ data ေတြေပါ႕) ကို အခြင္႔သင္႔သလို ရွင္းပစ္ပါ ၊ 

လုပ္မယ္လား ... Firefox မွာ Tools > Clear Recent History ကိုသြားပါ ၊ Time range to clear: ကို Everything ထားပါ ၊ Detail ဆိုတဲ႔ dropdown menu ေလးကို ႏွိပ္ျပီး ေပၚလာတဲ႔ item မွန္သမွ်ကို select ေပးျပီး Clear now ကိုႏွိပ္ပါ ၊ သြားေနက် site လိပ္စာေတြ address bar ကေန ပ်က္သြားမွာစိုးရင္ Browsing and Download history တစ္ခုကို ခ်န္ထားလိုက္ပါ ။ 

 (၁၀) ကိုယ္႔ရဲ႕ login details ကို အျမဲလိုလို စစ္ေဆးပါ (ေရွ႕က post ျပန္ဖတ္ပါ ) 

(၁၁) keylogger လို႔ေခၚတဲ႔ က်ေနာ္တို႔ရိုက္သမွ် keyboard ရိုက္ခ်က္ေတြကို မွတ္သားေပးတဲ႔ program ေတြရဲ႕ရန္က ေအးခ်င္ေသးတယ္ဆိုရင္ on-screen keyboard ကို သုံးျပီး ID တို႔ password တုိ႔ကိုျဖည္႔ပါ ၊ သူက mouse နဲ႔ ကလစ္လုပ္ရတာကိုး ၊ ဒါကေတာ႔ စိုးရိမ္တာလြန္သြားျပီ ထင္ပါရဲ႕ ၊

ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ on-screen keyboard ကို သုံးခ်င္ရင္ start menu ရဲ႕ search မွာ ... osk … လု႔ိရိုက္ျပီး Enter ေခါက္လိုက္ရင္ ေပၚလာမွာပါ ။ 

ေရးလာတာ အေတာ္ေလးမ်ားသြားျပီပဲ ၊ ေသခ်ာတယ္ ဒါေတြအားလုံးေတာ႔ လုပ္ျဖစ္မွာမဟုတ္ပါဘူး ၊ က်ေနာ္လည္း မလုပ္ပါဘူး ၊ ဒါေပမယ္႔ လုပ္နိုင္သေလာက္အတြက္ လုံျခဳံစိတ္ခ်မွဳရေစမွာျဖစ္ပါတယ္ ၊ Gmail account တစ္ခုဟာ ကိုယ္႔အတြက္ ဘယ္ေလာက္ အေရးပါသလဲ ဆိုတဲ႔အေပၚ မူတည္ေနပါလိမ္႔မယ္ ။

Gmail ကို ျခယ္သဖို႔နဲ႔ မိတၱဴပြား ထားဖို႔ေလးေတြလည္း ေရးပါဦးမယ္ ။ 

ခိုးသူရန္ေဘး ကင္းစင္ေ၀း ျငိမ္းေအးၾကပါေစဗ်ား …